19 Μαρ 2008

Προβλήματα προκαλεί η έλλειψη …μελισσών

Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας στη χώρα μας η παραγωγή μελιού το 2007 ήταν μειωμένη κατά 70% και οι απώλειες μελισσών πανελλαδικά κυμάνθηκαν κατά μέσο όρο στο 50%. Πάντως τα προβλήματα στις ΗΠΑ φαίνεται να είναι πολύ μεγαλύτερα και επικρατεί μεγάλη ανησυχία και προβληματισμός για την υγεία των μελισσών.

Η ανησυχία αυτή εξαπλώνεται πέραν των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και στα διοικητικά συμβούλια εταιρειών τροφίμων όπως η Häagen-Dazs, που βλέπουν ορατή την απειλή «έλλειψης» της πρώτης ύλης. Οι καρποί, τα φρούτα και οι ξηροί καρποί που προσδίδουν γεύση σε περίπου 28 ποικιλίες παγωτών της Häagen-Dazs, εξαρτώνται από τα κιτρινόμαυρα έντομα για την επικονίαση. Η εταιρεία, ιδιοκτησία της ελβετικής Nestlé, χρησιμοποιεί 450 τόνους αμύγδαλου - αξίας 1,7 εκατ. ευρώ ετησίως - στα προϊόντα της. Αυτή την εποχή στις ΗΠΑ τα ροζ και τα λευκά άνθη στις αμυγδαλιές βρίσκονται σε έκρηξη αυτή την περίοδο, τα οποία τελικά θα μετατραπούν σε τόνους ξηρών καρπών με προορισμό τα εδέσματα, τα γλυκά και τα παγωτά.

Αυτά θα συμβούν μόνο στην περίπτωση που οι μέλισσες «επισκεφτούν» κάθε ανθό. Όμως, την προηγούμενη χρονιά οι Αμερικανοί μελισσοκόμοι έχασαν το 30% των περίπου 2,5 εκατομμυρίων αποικιών λόγω ασθενειών, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ. Η μείωση του πληθυσμού των αποικιών συνδέεται με την πρόσφατη αύξηση ασθενειών και παρασίτων, η οποία οδηγεί τις μέλισσες να εγκαταλείψουν τις κυψέλες τους. Οι επιστήμονες δεν έχουν κατανοήσει πλήρως τα αίτια της «κατάρρευσης» των αποικιών.

«Η Häagen-Dazs έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία με στόχο να μαζέψει 250 χιλιάδες δολάρια, που θα δοθούν στην έρευνα, για να βρεθεί τι αρρωσταίνει τις μέλισσες», ανέφερε στην IHT, η Katty Pien, σύμβουλος της εταιρείας στις ΗΠΑ. «Θέλουμε να αποτρέψουμε μια κρίση» δήλωσε χαρακτηριστικά. Τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν από τις πωλήσεις προϊόντων της εταιρείας που συνδέονται με τις μέλισσες θα δοθούν στους ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και της Καλιφόρνια. Προς το παρόν η εταιρεία δεν σχεδιάζει τη διακοπή της παραγωγής των ποικιλιών της, αλλά ούτε την αύξηση των τιμών των προϊόντων της. «Αλλά», τόνισε ότι «θα εξετάσει εκ νέου το θέμα εάν ο πληθυσμός των μελισσών εξακολουθήσει να επηρεάζει την παραγωγή μελλοντικά».

Μαύρα μαντάτα για τα στάρια

Το ρωσικό υπουργείο Γεωργίας προσανατολίζεται στο να αυξήσει τους δασμούς που έχει επιβάλει από τις 29 Ιανουαρίου, μέχρι και την 1η Ιουνίου, στις εξαγωγές ρωσικών δημητριακών (σιτάρι και κριθάρι). Όπως δήλωσε ο Ρώσος υπουργός κ. Αλεξέι Γκορντέεφ, έχει εκπονήσει την πρότασή του, που θα υποβάλει τις προσεχείς μέρες στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Εμπορίου για τις εξαγωγές δημητριακών. Θυμίζουμε στις 29 Ιανουαρίου 2008, η ρωσική κυβέρνηση προχώρησε στην αύξηση από 10% στο 40% των εξαγωγικών δασμών στο σιτάρι και το κριθάρι (μια αύξηση από 22 στα 105 ευρώ ανά τόνο), σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι εξαγωγές ρωσικών δημητριακών και να διατηρηθεί η αυτάρκεια στην εσωτερική αγορά. Πάντως φαίνεται ότι θα επιβληθεί και προσωρινή απαγόρευση εξαγωγών της Ρωσίας προς χώρες της Ρωσικής Κοινοπολιτείας προκειμένου να ανακοπεί η ροή προς αυτές τις χώρες. Τα σιτηρά από το Καζακστάν φτάνουν με δυσκολία στα εξαγωγικά λιμάνια, ενώ φαίνεται ότι και οι άδειες εξαγωγής σιταριού από την Ουκρανία θα καθυστερούν λόγω γραφειοκρατικών εμποδίων. Επίσης η κυβέρνηση της Αργεντινής ανακοίνωσε νέα μέτρα που θα καθυστερήσουν περαιτέρω τις εξαγωγές σιτηρών.

Την επόμενη δεκαετία, αν δε γίνει σήμερα πλήρης αξιολόγηση της επίδρασης από την ανάπτυξη και παραγωγή των βιοκαυσίμων, θα δούμε τις τιμές των τροφίμων να εκτοξεύονται, από την έλλειψη πρώτων υλών, λόγω της μεταστροφής των αγροτών στην καλλιέργεια των πιο αποδοτικών ενεργειακών φυτών, για την κάλυψη των αναγκών της βιομηχανίας βιοκαυσίμων. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη (FAO) και τον ΟΟΣΑ υπολογίζεται ότι κατά την επόμενη δεκαετία θα διπλασιασθεί περίπου η ποσότητα ζαχαρότευτλων, αραβοσίτου και ελαιόσπορου που θα καλλιεργείται για να τροφοδοτεί με καύσιμα τα αυτοκίνητα.

Επιπλέον, οι υψηλότερες τιμές τροφίμων θα σημάνουν υψηλότερο κόστος και χαμηλότερα εισοδήματα και για τους κτηνοτρόφους, που χρησιμοποιούν τα αγροτικά προϊόντα ως ζωοτροφές, κάτι που επίσης θα περάσει στην τροφική αλυσίδα, με αύξηση των τιμών των κτηνοτροφικών προϊόντων. Τα πουλερικά είναι παραδείγματος χάριν ήδη ακριβότερα λόγω της υψηλότερης τιμής του καλαμποκιού.

«Φύλαξη» των συνόρων από παράνομες εισαγωγές φυτοφαρμάκων

Παράνομα, μη εγκεκριμένα ή παραποιημένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, εξαιρετικά επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, εισάγονται λαθραία στην Ελλάδα από Τουρκία, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Βουλγαρία, αλλά και Κίνα. Πρόσφατα κατάσχεσαν στον Έβρο 100 κιλά παραποιημένων προϊόντων από την Τουρκία.

Συγκεκριμένα, οι τελωνειακές αρχές των Κήπων Έβρου εντόπισαν εκατό κιλά «μαϊμού» φυτοφάρμακα, σε εβδομήντα πέντε φιάλες του ενός λίτρου, οι οποίες έφεραν ετικέτες γνωστών εταιρειών, αλλά στην πραγματικότητα περιείχαν παραποιημένα προϊόντα. Οι λαθρέμποροι τις είχαν τοποθετήσει σε ειδικές κρύπτες στην καμπίνα του Τούρκου οδηγού. Μάλιστα ο οδηγός ανακρινόμενος ισχυρίστηκε ότι σκόπευε να τα παραδώσει σε κάποιον, καθ’ οδόν προς την Ξάνθη.

Τα παράνομα, μη εγκεκριμένα ή παραποιημένα γεωργικά φάρμακα που εισάγονται και κυκλοφορούν λαθραία στη Ελλάδα κυρίως από Τουρκία, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Βουλγαρία, αλλά και Κίνα, χρησιμοποιούνται ευρέως σε όλη τη χώρα, σύμφωνα με καταγγελίες γεωπόνων. Δέλεαρ για τους αγρότες, ώστε να τα προμηθευτούν -είτε μέσω εμπόρων που λαθραία και παράνομα τα διακινούν στην Ελλάδα είτε πηγαίνοντας οι ίδιοι στις γείτονες χώρες όπου τα προμηθεύονται νομίμως σύμφωνα με το εκεί νομικό πλαίσιο- είναι η κατά 30% χαμηλότερη τιμή από τα εγκεκριμένα φυτοφάρμακα που κυκλοφορούν νόμιμα στην Ελλάδα.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, τα παράνομα φυτοφάρμακα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα, καθώς ο αγρότης δεν γνωρίζει ουσιαστικά τι ψεκάζει στο χωράφι του, ενώ και ο γεωπόνος δεν μπορεί να δώσει συμβουλές και οδηγίες χρήσης στον παραγωγό, αφού τα λαθραία φυτοφάρμακα φέρουν ετικέτες ξενόγλωσσες ή απλώς παραποιημένες. Αν όμως γίνει ένας «τυχαίος» έλεγχος των προϊόντων μας που πάνε στο εξωτερικό και βρεθούν υπολείμματα, τότε δυσφημούνται όλα τα ελληνικά προϊόντα.

Αυτό θα είναι καταστροφικό, αφού έχουμε ήδη «χάσει» τις πιο απαιτητικές αγορές, όπως το Μόναχο, που θεωρείται πύλη προς τις μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης στην Ευρώπη. Οι παράνομες εισαγωγές στη χώρα μας διακρίνονται κυρίως στις κατηγορίες: Παράνομες εισαγωγές ζιζανιοκτόνων από την Ιταλία, που χρησιμοποιούνται στις ρυζοκαλλιέργειες κυρίως στη πεδιάδα του Νομού Θεσσαλονίκης. Παράνομες εισαγωγές προϊόντων από τη Βουλγαρία, την Τουρκία, την ΠΓΔΜ και την Αλβανία και ιδιαίτερα προϊόντων που έχουν αποσυρθεί από την Ε.Ε. ή ακόμα και πλαστών.

Παράνομες εισαγωγές μη εγκεκριμένων προϊόντων στην Ελλάδα από την Κίνα. Μάλιστα, η Ελλάδα θεωρείται η πρώτη πύλη για την είσοδο αυτών των προϊόντων στην Ε.Ε. Πάντως σε ευρωπαϊκό επίπεδο, υπολογίζεται ότι 5% - 7% των φυτοπροστατευτικών προϊόντων είναι παράνομα, ενώ εκτιμάται ότι από το εμπόριο παράνομων και πλαστών προϊόντων οι απώλειες από φορολογικά έσοδα είναι της τάξης των 21 - 30 εκατ. ευρώ ετησίως.