29 Σεπ 2008

Ο «έλεγχος υγείας» της ΚΑΠ δεν έχει μακροχρόνια στρατηγική για τη γεωργία

Ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε προληπτικούς ελέγχους για ενδεχόμενη εισαγωγή στην Ε.Ε. κινέζικου επιμολυσμένου με μελαμίνη γάλακτος, οι Γερμανοί κτηνοτρόφοι έχουν αποδυθεί σε σκληρό αγώνα για την «δίκαιη τιμή του γάλακτος», εν όψει της φθινοπωρινής συνόδου των υπουργών Γεωργίας των ομόσπονδων κρατιδίων στο Meissen. Την ίδια στιγμή ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας, Michel Barnier, ζητά να ολοκληρωθεί η διαδικασία του «ελέγχου υγείας» της ΚΑΠ στο Συμβούλιο του Νοεμβρίου, για αυτό οι υπουργοί Γεωργίας της Ε.Ε. θα βρεθούν την προσεχή Δευτέρα και Τρίτη, 29 και 30 Σεπτεμβρίου, στις Βρυξέλλες, προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις για τις σχετικές προτάσεις της Commission.

Αλλά ο «έλεγχος υγείας» μήπως τελικά έχει ξεπεραστεί ήδη από την τρέχουσα πραγματικότητα; Η γεωργία θα έπρεπε να βρίσκεται στην καρδιά της μεταρρύθμισης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) στην Ευρώπη, αλλά και των διαπραγματεύσεων της Ντόχα, συζητήσεων στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου που περιορίζονται σε μια απλή εμπορική συμφωνία «ανοικτών συνόρων». Αποτελεί ειρωνεία της ιστορίας ότι η Παγκόσμια Τράπεζα, η οποία συνέβαλε στην εξασθένιση της γεωργίας όλων των χωρών, προωθώντας την απελευθέρωση της οικονομίας, θεωρεί σήμερα -στην έκθεσή της για την ανάπτυξη το 2008- ότι αυτός ο τομέας έχει να διαδραματίσει θεμελιώδους σημασίας ρόλο στην καταπολέμηση της φτώχειας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να έχει τη νοοτροπία των προηγούμενων χρόνων, που έχει στόχο να κάνει «ανταγωνιστική» τη γεωργία, με το τίμημα της μειωμένης παραγωγής. Αυτό βέβαια τους βολεύει, αφού μειώνουν συνεχώς τα κονδύλια του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού που κατευθύνονται στον αγροτικό τομέα. Κανείς δεν μιλά για αύξηση ποσότητας τροφίμων και προστασία του ευρωπαϊκού αγροτικού προϊόντος, ενώ δεν θέλουν να παραδεχτούν στις Βρυξέλλες ότι υπάρχει αλλαγή διατροφικών συνηθειών στους λαούς που έχουν οικονομική ανάπτυξη, η οποία ανεβάζει τη ποιότητα ζωής τους. Για τους γραφειοκράτες της Κομισιόν, οι αυξήσεις στα τρόφιμα οφείλονται μόνο σε κερδοσκοπικούς λόγους. Τους βολεύει αυτό, αφού τους «παγκόσμιους κερδοσκόπους» ποτέ δεν θα τους βρούνε.
Ο διάσημος οικονομολόγος, Πωλ Κρούγκμαν, έκανε πρόσφατα λόγο για την επέλαση των Κινέζων κρεατοφάγων, θέλοντας να τονίσει τις δραματικές διατροφικές αλλαγές, που εκτυλίσσονται στον αναπτυσσόμενο κόσμο, καθώς μια αναδυόμενη και πολυπληθής μεσαία τάξη στην Κίνα, την Ινδία και αλλού, αποζητά όλο και περισσότερες πρωτεΐνες. Ταυτόχρονα, όμως, η προσφορά δείχνει να φθίνει, κυρίως λόγω της ένδειας δυο κρίσιμης σημασίας «εμπορευμάτων» που η τεχνολογία για την ώρα δεν φαίνεται ικανή να αντικαταστήσει: των καλλιεργήσιμων εκτάσεων και του πόσιμου νερού.
Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η αγροτική παραγωγή άρχισε να φτάνει σε ένα «ανώτατο όριο» σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Για παράδειγμα, στην νότια Ασία, σχεδόν το 50% της γης έχει εκφυλιστεί τόσο που δεν μπορεί να παράγει τρόφιμα. Μόνο η Κίνα έχει απολέσει ανεπιστρεπτί το 27% των γεωργικών της εκτάσεων και κάθε χρόνο χάνει 2.500 τετραγωνικά χιλιόμετρα αρόσιμης γης. Πολλές περιοχές που ήταν αγροτικές μέχρι πριν λίγα χρόνια αστικοποιούνται. Παράλληλα σε άλλες χώρες γίνονται μεγάλες προσπάθειες να διασφαλίστουν προμήθειες τροφίμων και να προστατεύσουν τους πληθυσμούς τους από τις αυξανόμενες τιμές, ενώ παραδοσιακοί εξαγωγείς τροφίμων, όπως η Αργεντινή, η Ρωσία και η Ινδία, αναγκάστηκαν να βάλουν περιορισμούς στις εξαγωγές για να διασφαλίσουν τα αποθέματά τους, προκαλώντας ελλείψεις σε άλλες περιοχές του πλανήτη. Αν αυτά γίνονται όταν ο παγκόσμιος πληθυσμός είναι λίγο πάνω από τα 6 δισ., το 2025, οπότε προβλέπεται να ξεπεράσει τα 8 δισ. ή το 2050 που ενδέχεται να κυμανθεί μεταξύ 9 - 12 δισ., η κατάσταση σίγουρα θα γίνει πιο δύσκολη.
Όμως ο πιο ανησυχητικός παράγοντας, είναι ότι η αγροτική παραγωγή αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους καταναλωτές υδάτινων πόρων στον κόσμο. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα της ελβετικής εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων Sustainable Asset Management, απαιτούνται περίπου 1.000 λίτρα νερού για να παραχθεί 1 κιλό ψωμί κι ακόμα περισσότερα για 1 κιλό κρέας. Εύλογα, τυχόν ελλείψεις νερού μπορούν να «φρενάρουν» απότομα την αγροτική παραγωγή, πλήττοντας το βιοτικό επίπεδο σε όλο τον πλανήτη.
Για όλα αυτά τα προβλήματα ο «έλεγχος υγείας» της ΚΑΠ δεν κάνει καμία αναφορά ούτε προτείνει λύσεις. Πάντως πιστεύω ότι είναι αδιανόητο να επενδύουν οι Έλληνες σε χρηματιστηριακά πακέτα των ΗΠΑ και να χάνουν τα λεφτά τους, τη στιγμή που υπάρχει τεράστια έλλειψη επενδύσεων στον αγροτικό τομέα της χώρας μας. Και όταν μιλώ για επενδύσεις δεν αναφέρομαι βέβαια σε εμπορικά πολυκαταστήματα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: