Βαμβάκι: Διεθνείς εκτιμήσεις και οι προοπτικές

Σε όλους αρέσουν τα βαμβακερά ρούχα. Αλλά τι γίνεται με τη παραγωγή βαμβακιού στην Ελλάδα; Η καλλιέργεια το 2009 στη χώρα μας βρίσκεται σε οριακά επίπεδα. Οι χαμηλές τιμές σε συνδυασμό με το υψηλό κόστος παραγωγής, έχουν απογοητεύσει τους βαμβακοπαραγωγούς και απειλούν τον κλάδο με «αφανισμό». Η καλλιεργούμενη έκταση βαμβακιού στην Ελλάδα, την περίοδο 2009/10 παρουσίασε μια μείωση της τάξης του 14% σε σχέση με πέρυσι, με τα καλλιεργούμενα χωράφια να ανέρχονται σε 2,15 εκατ. στρέμματα. Για την ίδια περίοδο στην Ισπανία είχαμε αύξηση των εκτάσεων κατά 13%, με τα καλλιεργούμενα χωράφια να ανέρχονται σε 0,6 εκατ. στρέμματα.

Με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις η παγκόσμια παραγωγή βαμβακιού κατά τη νέα εμπορική περίοδο 2009-10 προβλέπεται να διατηρηθεί σχεδόν σταθερή στα περσινά επίπεδα (23,4 εκατ। τόνοι φέτος, έναντι 23,6 εκατ. τόνοι πέρσι). Παρότι η διεθνής κατανάλωση του προϊόντος να αυξηθεί, σε σχέση με την προηγούμενη εμπορική περίοδο (23,3 εκατ. τόνοι, έναντι 22,9 εκατ. τόνων), τα αποθέματα στο τέλος της εμπορικής περιόδου 2009 - 10 θα είναι ελαφρώς αυξημένα σε σχέση με τα τρέχοντα αποθέματα. Ο συνδυασμός όλων αυτών οδηγεί τη Διεθνή Συμβουλευτική Επιτροπή Βαμβακιού στην εκτίμηση ότι η μέση διεθνής τιμή του προϊόντος θα είναι μειωμένη κατά 10% περίπου κατά τη νέα εμπορική περίοδο. Ένας από τους λόγους μείωσης της παγκόσμιας παραγωγής, είναι και η μεγάλη αστάθεια που παρατηρήθηκε το 2008 στην αγορά βάμβακος, με την τεράστια διαφορά μεταξύ της υψηλότερης και της χαμηλότερης τιμής του Δείκτη Α, δηλαδή στα 90 και στα 52 (περίπου) σεντς/λίμπρα αντίστοιχα. Πρόκειται για μία απόκλιση της τάξης των 38,20 σεντς/λίμπρα, μία τεράστια διαφορά, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς τις πολύ μικρότερες διακυμάνσεις του 2007 (απόκλιση υψηλότερης και χαμηλότερης τιμής της χρονιάς στα 17,65 σεντς) και του 2006 (στα 7,85 σεντς).

Το βαμβάκι στην Ελλάδα

Τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η βαμβακοκαλλιέργεια στην χώρα μας είναι:

• υψηλό κόστος παραγωγής
• έλλειψη ταυτότητας του παραγόμενου προϊόντος
• έλλειψη στρατηγικής στην στήριξη του προϊόντος όπως η σύνδεση παραγωγή - μεταποίηση - αγορά - τιμές

Για να διασφαλιστεί το μέλλον ενός τόσο σημαντικού για την ελληνική αγροτική οικονομία προϊόντος, θα πρέπει να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητά του, τόσο στην εσωτερική όσο και στη διεθνή αγορά. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας απαιτεί την εφαρμογή μιας σειράς μέτρων που θα καλύπτουν όλους τους τομείς της παραγωγικής διαδικασίας, με στόχο τη μείωση του κόστους παραγωγής, τη βελτίωση της ποιότητας και την τυποποίηση του προϊόντος για την καλύτερη τοποθέτηση του στην αγορά. Από τους παραπάνω στόχους εξαρτάται η βιωσιμότητα και το μέλλον της Ελληνικής βαμβακοκαλλιέργειας, που σε πολλές περιοχές της χώρας μας αποτελεί ακόμη μονοκαλλιέργεια.

Η παραγωγική διαδικασία που διαμορφώθηκε κάτω από ένα παλαιότερο καθεστώς ενισχύσεων, παραμένει στάσιμη. Χρειάζεται μια προσαρμογή στα νέα δεδομένα της αγοράς. Οι επιδοτήσεις προκάλεσαν από τη μια εφησυχασμό και από την άλλη μια σημαντική υποβάθμιση της ποιότητας, η οποία έφερε το ελληνικό βαμβάκι, από τις πρώτες στις τελευταίες θέσεις, της διεθνής αγοράς. Η απώλεια της ταυτότητας του ελληνικού βαμβακιού, ως προϊόν καλής και συγκεκριμένης ποιότητας, είχε ως αποτέλεσμα την εκτόπισή του από τις διεθνείς αγορές.

Πρέπει άμεσα να υπάρξει στρατηγικός σχεδιασμός, ώστε να μπορέσει να επανέλθει το προϊόν στις ξένες αγορές. Η συζήτηση για τις επιδοτήσεις είναι κουβέντα «χωρίς ουσία», αφού λίγα χιλιόμετρα μακριά μας, η γειτονική Τουρκία, αποτελεί «κλασσικό» παράδειγμα χώρας στην οποία δεν υπάρχει καμία επιδότηση στο σύσπορο.