Στις ΕΑΣ η ψηφιοποίηση των αγροτεμαχίων

Παρά τις επανειλημμένες επισημάνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το σύστημα εντοπισμού των αγροτικών εκμεταλλεύσεων δεν λειτουργεί με βάση τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αμφιβολίες αν οι κοινοτικές επιδοτήσεις κατέληξαν στους πραγματικούς δικαιούχους. Το έργο της ψηφιοποίησης των χαρτών από δορυφορικές εικόνες δεν έχει προχωρήσει ακόμη από την Αγρογή. Έτσι, όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ, για την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων του 2009 ο εντοπισμός, η κωδικοποίηση και η ταυτόχρονη ψηφιοποίηση των αγροτεμαχίων στον Η/Υ, για πρώτη χρονιά φέτος θα πραγματοποιείται από τα συνεργεία των ΕΑΣ, με βάση το νέο χαρτογραφικό υπόβαθρο που διέθεσε ο ΟΠΕΚΕΠΕ στις ΕΑΣ με τη χρήση συγκεκριμένου GIS λογισμικού που έχει επίσης εγκαταστήσει στους τοπικούς servers των ΕΑΣ.

Θυμίζουμε ότι από τον Φεβρουάριο του 2007 η εταιρεία Αγρογή ΑΕ, η οποία εμπίπτει στην εποπτική ευθύνη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, προκήρυξε νέο διεθνή διαγωνισμό, υπό τον τίτλο «Παροχή επεξεργασμένων ορθοφωτοχαρτών από δορυφορικές εικόνες». Ο προϋπολογισμός αυτού του έργου ανερχόταν σε 4 εκατ. ευρώ, πλέον ΦΠΑ 19%. Στην πρώτη φάση αξιολόγησης των προσφορών από αρμόδια επιτροπή, προκρίθηκαν τέσσερις από τις έξι εταιρείες που συμμετείχαν στον διαγωνισμό, παρ’ όλο που οι τέσσερίς εξ αυτών δεν είχαν καν υποβάλλει όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Η «γενναιοδωρία» της αρμόδιας επιτροπής βασίστηκε στο επιχείρημα περί διασφάλισης της διαφάνειας του διαγωνισμού. Μια εταιρεία προσέφυγε δικαστικώς κατά της πρώτης αυτής αξιολόγησης ζητώντας τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων. Όπως έχει επισημανθεί και σε έγγραφα ενώπιον της Δικαιοσύνης, η σύνθεση της επιτροπής «αξιολόγησης, κατακύρωσης, παρακολούθησης και παραλαβής» του διαγωνισμού ήταν αντίθετη με τις προβλέψείς της νομοθεσίας. Ο λόγος που επισημαίνεται στις σχετικές προσφυγές είναι ότι στην επιτροπή μετείχαν μέλη του ΔΣ της Αγρογή ΑΕ, παρ’ όλο που σύμφωνα με τη σχετική διάταξη δεν μπορεί ένα πρόσωπο να έχει γνωμοδοτική ιδιότητα σε έναν διαγωνισμό και ταυτοχρόνως να αποφασίζει για τις γνωμοδοτήσεις του εαυτού του.
Απαντώντας η ηγεσία του ΥπΑΑΤ στη Βουλή, το καλοκαίρι του 2008, για την όλη καθυστέρηση του έργου, ανέφερε ότι: «ήδη ύστερα από τη διενέργεια νέου διαγωνισμού, από την ΑΓΡΟΓΗ ΑΕ το έργο έχει ανατεθεί και προχωρεί σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα. Για λόγους οικονομίας και μείωσης του κόστους προκειμένου να καλυφθεί το σύνολο των αγροτικών γαιών της χώρας, θα ληφθούν οι Ορθοφωτοχάρτες που παράγονται από την ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ στο πλαίσιο κατάρτισης του Εθνικού Κτηματολογίου και βάσει Προγραμματικής συμφωνίας των δυο μερών για ανταλλαγή δεδομένων και κοινών διαδικασιών». Ωστόσο, από τότε έχουν περάσει επτά και πλέον μήνες χωρίς όχι μόνο να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία, αλλά ο ΟΠΕΚΕΠΕ να επανέρχεται με νέα εγκύκλιο, η οποία ωστόσο δεν διευκρινίζει το χρόνο έναρξης της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί, προκειμένου να γίνει η ψηφιοποίηση των χαρτών.
Η εγκύκλιος του ΟΠΕΚΕΠΕ αναφέρει τα εξής:
Γενικά Στο πλαίσιο της συμπλήρωσης των αιτήσεων ενιαίας ενίσχυσης 2009, έχει αναπτυχθεί εφαρμογή ψηφιοποίησης των αγροτεμαχίων που δηλώνονται. Η πρόσβαση στην εφαρμογή δίνεται μέσω του Πληροφοριακού συστήματος που χρησιμοποιείται για την εισαγωγή και τη διαχείριση των αλφαριθμητικών στοιχείων της ενιαίας αίτησης. Στόχος είναι η δημιουργία ενός νέου αξιόπιστου Συστήματος Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) το οποίο θα περιλαμβάνει όλα τα γεωχωρικά δεδομένα τα οποία συνδέονται με την ενιαία αίτηση και τα οποία είναι απαραίτητα για τον προσδιορισμό της θέσης των αγροτεμαχίων ή των σταυλικών εγκαταστάσεων και για τη διεξαγωγή όλων των απαραίτητων ελέγχων, όπως ορίζεται στην Εθνική και Κοινοτική Νομοθεσία. Το Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς (ΓΣΑ) που θα χρησιμοποιηθεί είναι το ΕΓΣΑ’ 87 Για την αίτηση του 2009 θα χρησιμοποιηθεί το νέο χαρτογραφικό υπόβαθρο το οποίο περιλαμβάνει: · Πρόσφατοι Ορθοφωτοχάρτες με μέγεθος pixel 1 μέτρο, οι οποίοι έχουν παραχθεί από Δορυφορικές εικόνες. · Πρόσφατοι Ορθοφωτοχάρτες με μέγεθος pixel 1 μέτρο, οι οποίοι παρήχθησαν στο πλαίσιο του Κτηματολογίου. · Πολύγωνα των αγροτεμαχίων αναφοράς (ενότητες) τα οποία ακολουθούν κυρίως φυσικά όρια ή άλλου τύπου μόνιμα όρια. Τα αγροτεμάχια αναφοράς, τα οποία σχεδιάστηκαν με βάση τους νέους Ορθοφωτοχάρτες, περιλαμβάνουν πληροφορίες σε ότι αφορά τη χρήση γης, την επιλεξιμότητα των εκτάσεων και τα αντίστοιχα επιλέξιμα εμβαδά. Μη επιλέξιμα τμήματα γης τα οποία βρίσκονται εντός γεωργικών εκτάσεων έχουν εξαιρεθεί, είτε με τη μορφή υποπολυγώνων (sub-ilots) για εκτάσεις > 1 στρ. είτε με τη μορφή αλφαριθμητικού στοιχείου (εμβαδόν χωρίς γεωμετρική έκφραση) για εκτάσεις < 1στρ.
O φορέας συμπλήρωσης και κατ’ επέκταση ο παραγωγός θα έχει στη διάθεσή του όλες τις απαραίτητες πληροφορίες μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η ορθή ψηφιοποίηση των αγροτεμαχίων ως θέση, ως έκταση και ως επιλεξιμότητα. Ο παραγωγός θα πρέπει να ενημερώνεται άμεσα για οποιοδήποτε πρόβλημα παρουσιάζεται κατά τη συμπλήρωση της αίτησης και τον σχεδιασμό των αγροτεμαχίων του, έτσι ώστε να αποφεύγεται η συσσώρευση λαθών μετά τη λήξη των αιτήσεων.
Το Πληροφοριακό σύστημα θα διαχειρίζεται γεωγραφικά δεδομένα διαφόρων τύπων που θα καλύπτουν τις επιλέξιμες γεωργικές γαίες της Χώρας.
α. Τύποι δεδομένων: διανυσματικά στοιχεία (γραμμές, πολύγωνα, σημεία) ψηφιακές εικόνες (raster αρχεία) πληροφοριακά στοιχεία (πίνακες, κείμενα, τεχν. Εκθέσεις)
β. Βασικά δεδομένα εμφάνισης, τα οποία καλύπτουν τον Ελλαδικό χώρο και σχετίζονται με την ενιαία αίτηση: ψηφιακά αρχεία νέων ορθοφωτοχαρτών, διανυσματικά στοιχεία νέων ενοτήτων (ilots), Όρια διανομής πινακίδων ΕΓΣΑ’ 87, Διοικητικά όρια (Νομών, Δήμων, Κοινοτήτων) ψηφιακά αρχεία νέων ορθοφωτοχαρτών, διανυσματικά στοιχεία νέων ενοτήτων (ilots), όρια των δηλωμένων αγροτεμαχίων προηγούμενων ετών,
γ. Επίπεδα πληροφορίας για δημιουργία - ενημέρωση - συμπλήρωση ψηφιοποιημένα όρια δηλωθέντων αγροτεμαχίων ενιαίας αίτησης 2009 πρόχειρο επίπεδο πληροφορίας που αφορούν τα ψηφιοποιημένα αγροτεμάχια Τοπωνύμια περιοχών
Ψηφιοποίηση γεωχωρικών δεδομένων Η αποδεκτή κλίμακα ψηφιοποίησης θα πρέπει να είναι μεταξύ 1:500 και 1:5.000. Ο προσδιορισμός των σταυλικών εγκαταστάσεων γίνεται μέσω της ψηφιοποίησης πολυγώνου μέσω του οποίου προσδιορίζεται και ο 13ψήφιος χαρτογραφικός κωδικός τους. Επιτρέπεται η ψηφιοποίηση υποπολυγώνων εντός του βασικού πολυγώνου του αγροτεμαχίου, για την εξαίρεση μη επιλέξιμων τμημάτων εντός αυτού. Στην περίπτωση αυτή θα αφαιρούνται οι εκτάσεις των υποπολυγώνων για τον προσδιορισμό της φηφιοποιημένης επιλέξιμης έκτασης του αγροτεμαχίου. Είναι δυνατή η εμφάνιση και η καταχώρηση του εμβαδού ψηφιοποίησης στη φόρμα της αίτησης του παραγωγού. Μέσω της εφαρμογής είναι δυνατή η εμφάνιση όλων των πληροφοριών που σχετίζονται με τα εμφανιζόμενα στοιχεία (Ο/Φ, Ενότητες, Αγροτεμάχια κ.λ.π). Κατά την ψηφιοποίηση εφαρμόζονται τοπολογικοί έλεγχοι για τον εντοπισμό λαθών ψηφιοποίησης (κενά, επικαλύψεις, μη κλειστά πολύγωνα, διασταύρωση τεμαχίου με όρια ενότητας) και εμφανίζονται σχετικά μηνύματα λάθους. Σε περίπτωση επικαλύψεων, θα είναι δυνατή η αποθήκευση του αγροτεμαχίου και του αντίστοιχου κωδικού λάθους. Ως εμβαδόν ψηφιοποίησης στην αίτηση θα εμφανίζεται το εμβαδόν της έκτασης που δεν επικαλύπτεται. Οι παραγωγοί οι οποίοι εμπλέκονται στις παραπάνω περιπτώσεις θα πρέπει να ενημερώνονται από τις αρμόδιες ΕΑΣ και να λύνεται το πρόβλημα είτε με τον διοικητικό έλεγχο των σχετικών εγγράφων ή με επιτόπιο έλεγχο των αγροτεμαχίων. Κατά την εισαγωγή των στοιχείων του ψηφιοποιημένου αγροτεμαχίου στην αίτηση πραγματοποιείται έλεγχος σε σχέση με το εμβαδόν της δήλωσης του παραγωγού. Σε περίπτωση όπου η διαφορά μεταξύ του εμβαδού ψηφιοποίησης και του εμβαδού δήλωσης υπερβαίνει την ανοχή του αγροτεμαχίου η οποία ορίζεται σε 1,5μ * Περίμετρο), εμφανίζεται σχετικό μήνυμα λάθους. Το πρόγραμμα επιτρέπει την αποθήκευση του αγροτεμαχίου με τον αντίστοιχο κωδικό λάθους, εκτός από την περίπτωση όπου το ψηφιοποιημένο τεμάχιο υπερβαίνει το δηλωμένο πέραν των ορίων ανοχής. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται διόρθωση των ορίων του ψηφιοποιημένου αγροτεμαχίου όταν : 1. H ψηφιοποιημένη έκταση είναι μικρότερη από τη δηλωθείσα πέραν των ορίων ανοχής. 2. H ψηφιοποιημένη έκταση είναι μεγαλύτερη από τη δηλωθείσα, εντός των ορίων ανοχής αλλά παρουσιάζεται υπέρβαση του επιλέξιμου εμβαδού του αγροτεμαχίου αναφοράς (ενότητας). Κατά την ψηφιοποίηση εφαρμόζεται έλεγχος επιλεξιμότητας της ψηφιοποιημένης έκτασης με ταυτόχρονη εμφάνιση παραθύρου μηνύματος λάθους (αγροτεμάχιο ή τμήμα του αγροτεμαχίου σε μη επιλέξιμη ενότητα). Το πρόγραμμα θα επιτρέπει την ψηφιοποίηση σε μη επιλέξιμες περιοχές και θα αποθηκεύει το αγροτεμάχιο με τον αντίστοιχο κωδικό λάθους σε περίπτωση που ο παραγωγός επιμένει για την επιλεξιμότητα της έκτασης και αιτείται ενίσχυση για τη συγκεκριμένη έκταση. Οι εκτάσεις αυτές θα γίνονται αντικείμενο ελέγχου από τον φορέα συντήρησης του υποβάθρου, μετά την οριστικοποίηση της αίτησής του και σε περίπτωση που αποδειχθεί η μη επιλεξιμότητα της έκτασης ο παραγωγός θα υποστεί τις ανάλογες κυρώσεις. Αυτό σημαίνει ότι ο παραγωγός θα πρέπει να είναι ενήμερος για τις επιπτώσεις. Για τη διευκόλυνση της ψηφιοποίησης υπάρχει η δυνατότητα αντιγραφής στοιχείων (copy/paste) από κάποιο επίπεδο πληροφορίας σε ένα άλλο (π.χ. όρια αγροτεμαχίων ή πολύγωνα παλαιότερων ετών στο νέο επίπεδο με τα αγροτεμάχια του έτους εφαρμογής). Η εφαρμογή παρέχει δυναμική εμφάνιση του επιλέξιμου εμβαδού της ενότητας ψηφιοποίησης, του συνολικού εμβαδού των ψηφιοποιημένων αγροτεμαχίων εντός αυτής και της αντίστοιχης υπολειπόμενης επιλέξιμης έκτασης. Η ψηφιοποίηση των γεωχωρικών δεδομένων θα γίνεται στο τοπικό σύστημα των ΕΑΣ, σε ένα νέο επίπεδο πληροφορίας το οποίο θα περιλαμβάνει τα αγροτεμάχια που δηλώνονται στο πλαίσιο ενιαίας αίτησης 2009. Σε κάθε εγγραφή της αίτησης του παραγωγού, που αφορά αγροτεμάχιο ή σταύλο, θα πρέπει να υπάρχει αντίστοιχο στοιχείο (πολύγωνο για τα αγροτεμάχια ή σημείο για τους σταύλους) στο νέο αυτό επίπεδο πληροφορίας. Ο εγκατάσταση των δεδομένων στο τοπικό σύστημα έγινε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην υπάρχουν επικαλύψεις περιοχών (κοινές ενότητες). Εφόσον ο παραγωγός κατέχει αγροτεμάχια που δεν εμπίπτουν στα όρια μόνο μίας ΕΑΣ, η καταχώρηση της αίτησης θα γίνεται από την ΕΑΣ στην οποία ανήκουν τα περισσότερα αγροτεμάχια (κύρια ΕΑΣ). Η κύρια ΕΑΣ καταχωρεί όλα τα αλφαριθμητικά στοιχεία της αίτησης του παραγωγού και ψηφιοποιεί τα αγροτεμάχια της περιοχής ευθύνης της. Ο παραγωγός ενημερώνεται για την ύπαρξη αγροτεμαχίων που εμπίπτουν σε άλλες ΕΑΣ ενώ παράλληλα η κύρια ΕΑΣ θα πρέπει να προσθέσει μία σήμανση (flag) με την οποία φαίνεται ότι η αίτηση είναι σε αναμονή για ψηφιοποίηση των υπόλοιπων αγροτεμαχίων από τις αντίστοιχες ΕΑΣ. Για τα συγκεκριμένα αγροτεμάχια, ο παραγωγός απευθύνεται στην ΕΑΣ την αντίστοιχης περιοχής ευθύνης, η οποία ψηφιοποιεί τα αγροτεμάχια και δημιουργεί μία «υποτυπώδη αίτηση». Η κύρια αίτηση θα πρέπει να συμπληρωθεί πλήρως από την κύρια ΕΑΣ, με τα αλφαριθμητικά στοιχεία όλων των αγροτεμαχίων, ενώ η σύνδεση των αλφαριθμητικών στοιχείων και των αντίστοιχων ψηφιοποιημένων αγροτεμαχίων θα γίνεται στο κεντρικό σύστημα. Σε περίπτωση που μία περιοχή δεν καλύπτεται από τα δεδομένα του νέου χαρτογραφικού υποβάθρου, θα αποστέλλεται αίτημα προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ το οποίο θα συνοδεύεται από συγκεκριμένα στοιχεία για τον χωρικό προσδιορισμό του αγροτεμαχίου. Στις συγκεκριμένες περιοχές δεν επιτρέπεται η ψηφιοποίηση αγροτεμαχίων. Επιτρέπεται η ψηφιοποίηση στο πρόχειρο επίπεδο πληροφορίας των αγροτεμαχίων, έως ότου αποσταλεί το υπόβαθρο για τη συγκεκριμένη περιοχή.