13 Μαΐ 2008

Το νερό είναι «πολύτιμο» αλλά η σωστή διαχείρισή του «δύσκολη»

Η γεωργία είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής νερού (70% σε παγκόσμιο επίπεδο και πάνω από 80% στις περισσότερες Μεσογειακές χώρες) για τη παραγωγή τροφίμων, πρώτων υλών αλλά και παροχή εργασίας σε εκατομμύρια κατοίκων των αγροτικών περιοχών. Οι αρδευόμενες εκτάσεις έχουν 6πλασιασθεί από 1900 και σήμερα το 40% της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων προέρχεται από το 18% της αρδευόμενης γεωργίας.

Οι καλλιέργειες υποφέρουν τα μέγιστα από την έλλειψη νερού με αποτέλεσμα να απειλείται η διαβίωση δισεκατομμυρίων ανθρώπων, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Σήμερα, εκτιμάται ότι στην Ελλάδα αρδεύονται 13,2 εκατομμύρια στρέμματα, που αντιστοιχούν στο 32% της γεωργικής έκτασης της χώρας. Από την αρδευόμενη αυτή έκταση, τα συλλογικά αρδευτικά έργα που ανήκουν στην αρμοδιότητα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης καλύπτουν το 40% περίπου (5,2 εκατομ. στρέμματα). Από αυτά, μόλις το 10% αρδεύεται με συστήματα στάγδην. Από το στοιχείο αυτό και μόνο, προκύπτει ότι υπάρχουν πολύ σημαντικά περιθώρια βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των αρδεύσεων, κι αυτό πρέπει να αποτελέσει ζήτημα πρώτης προτεραιότητας για τη στήριξη των απαιτούμενων επενδύσεων στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Από την άλλη, το μεγαλύτερο ποσοστό των αρδευόμενων εκτάσεων (60%) καλύπτεται από ιδιωτικά αρδευτικά έργα, τα οποία τροφοδοτούνται με υπόγεια, κυρίως, νερά. Δυστυχώς όμως, υπάρχει και ένας σημαντικός αριθμός παράνομων αντλήσεων και γεωτρήσεων, που συνήθως λειτουργούν σε συνθήκες έντονης ξηρασίας. Στη Δυτική Θεσσαλία είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά με χαμηλές βροχοπτώσεις. Χαρακτηριστικά, στη λίμνη Πλαστήρα η μέση εισροή υδάτων στη διάρκεια της χρονιάς υπολογίζεται σύμφωνα με μετρήσεις των τελευταίων πενήντα ετών στα 133 εκατ. κυβικά μέτρα νερό τον χρόνο. Φέτος έως σήμερα «έχουν μπει» στη λίμνη 46 εκατ. κυβικά μέτρα και έως το τέλος της περιόδου υπολογίζεται ότι θα προστεθούν ακόμη 15 εκατ. κυβικά. Σύμφωνα με τον νομάρχη Καρδίτσας, ενώ πέρυσι, που ήταν μια δύσκολη χρονιά, εκταμιεύτηκαν συνολικά για ύδρευση και για άρδευση από τη λίμνη 105 εκατ. κυβικά μέτρα νερό και τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα, φέτος το σύνολο του νερού που θα «φύγει» από τη λίμνη δεν μπορεί να ξεπερνά τα 65 εκατομμύρια κυβικά μέτρα, από τα οποία τα 20 θα χρησιμοποιηθούν έτσι και αλλιώς για ύδρευση. Η ζήτηση νερού για άρδευση εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 25% τα επόμενα δέκα χρόνια, ενώ παράλληλα θα υπάρξουν πιέσεις ώστε μεγάλες ποσότητες νερού θα περικοπούν από τη γεωργία για να καλυφθούν οι ανάγκες της ύδρευσης και της βιομηχανίας. Μια λύση για να αντιμετωπισθεί η έλλειψη νερού στη γεωργία είναι να χρησιμοποιηθούν νερά που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ύδρευση (αλατούχα, επεξεργασμένα υγρά απόβλητα κ.α.). Η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων είναι μια αποδεκτή πρακτική στην Ευρώπη και σε χώρες με χαμηλές βροχοπτώσεις και μειωμένη διαθεσιμότητα υδατικών πόρων, αποτελεί ήδη ένα σημαντικό μέρος της αποτελεσματικής διαχείρισης των υδατικών πόρων σε μακροχρόνιο σχεδιασμό (Τυνησία, Κύπρος, Ιορδανία, Ισραήλ, κλπ). Πάντως η κυβέρνηση συνεχίζει να μιλά για σωστή «διαχείριση» του νερού. Πρόσφατα παρουσιάζοντας το Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης και Προστασίας των υδάτινων πόρων, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κ. Γιώργος Σουφλιάς τόνισε ότι η Ελλάδα έχει πρόβλημα διαχείρισης του νερού και όχι ποσότητας ή ποιότητας. Είπε ότι από το 2010 το κόστος του νερού για άρδευση θα «φορτωθεί» στους χρήστες, βάσει κοινοτικής οδηγίας, μέσα από ένα πλαίσιο «κινήτρων, επιδοτήσεων και αποζημιώσεων». Ο κ. Σουφλιάς είπε ότι μια από τις σκέψεις του είναι να απαλλαχθούν οι καλλιεργητές έως 50 στρέμματα και από εκεί και πάνω να αυξάνεται το κόστος αναλογικά.

Δεν υπάρχουν σχόλια: