Έρχεται ένας παγκόσμιος νομισματικός πόλεμος

Ο υπουργός Οικονομικών της Βραζιλίας ήταν από τους πρώτους που έκαναν λόγο για ένα νέο νομισματικό πόλεμο. Και η Άγκελα Μέρκελ πρόσφατα παραδέχθηκε ότι ανησυχεί για τις διεθνείς εξελίξεις.

«Δεν μπορώ να πω ότι δεν με ανησυχεί στην παρούσα φάση η Ιαπωνία», δήλωσε από το Νταβός η γερμανίδα καγκελάριος, αναφερόμενη στις εντατικές προσπάθειες της Ιαπωνίας να απαντήσει στον αποπληθωρισμό με συνεχείς ενέσεις ρευστότητας. Η κοπή χρήματος εκ μέρους της Τράπεζας της Ιαπωνίας οδηγεί σε υποτίμηση του γιεν, καθιστώντας έτσι πιο ελκυστικές τις εξαγωγές της χώρας.
Η χαλαρή νομισματική πολιτική όμως δεν είναι μόνον ιαπωνικό φαινόμενο. Την ίδια πολιτική ακολουθεί και η αμερικανική FED, καλύπτοντάς την ωστόσο με τον μανδύα της «ποσοτικής χαλάρωσης», όπως ονομάζεται το σχετικό πρόγραμμα της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ. Από τότε που ξέσπασε η κρίση, η FED έχει μειώσει τα επιτόκια σε σχεδόν μηδενικά επίπεδα ενώ έχει προχωρήσει σε αγορές κρατικών ομολόγων αξίας τρισεκατομμυρίων.
Όπως σημειώνει ο Άχιμ Βάμπαχ, επικεφαλής του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής στο πανεπιστήμιο της Κολωνίας: «Ελλοχεύει ο κίνδυνος να προσπαθήσουμε όλοι να βγούμε από την κρίση με μια χαλαρή νομισματική πολιτική».

Δεδομένου ότι η υποτίμηση ενός νομίσματος οδηγεί συχνά σε ανατίμηση ενός άλλου, η Βραζιλία ήταν εκείνη που έπρεπε να υποστεί τις συνέπειες της αμερικανικής πολιτικής. Το εθνικό της νόμισμα έχει ενισχυθεί κατακόρυφα τα δυο τελευταία χρόνια. Η νομισματική πολιτική της Ιαπωνίας από την άλλη πλήττει πρωτίστως τη Νότια Κορέα. Αμφότερες εξάγουν κυρίως τηλεοράσεις, κινητά και αυτοκίνητα στις διεθνείς αγορές. Οι νοτιοκορεατικές επιχειρήσεις βιώνουν όμως ήδη τις συνέπειες στις εξαγωγές των προϊόντων τους, δεδομένου ότι η αξία του γουόν έναντι του γιεν έχει αυξηθεί κατά 1/3 μέσα σε μόλις έναν χρόνο.

Στο νέο αυτό νομισματικό πόλεμο η Κίνα, η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, είναι θύτης αλλά και θύμα. Επί χρόνια η People's Bank of China αγόραζε μαζικά αμερικανικά ομόλογα για να αποτρέψει τον κίνδυνο ανατίμησης του γουάν, δίνοντας έτσι ώθηση στις εξαγωγές. Εντούτοις σήμερα όσο η αμερικανική FED συνεχίζει να κατακλύζει τις αγορές με δολάρια, το Πεκίνο βλέπει να μειώνεται σημαντικά η αξία των συναλλαγματικών του αποθεμάτων. Το όλο και ακριβότερο γουάν σε συνάρτηση με τη μειωμένη κατανάλωση στις βιομηχανικές χώρες, πλήττουν σήμερα σε μεγάλο βαθμό τις κινεζικές εξαγωγές.

Το ισχυρό ευρώ συνιστά όμως πρόβλημα κυρίως για τις υπερχρεωμένες χώρες της νότιας Ευρώπης, καθώς τα προϊόντα τους γίνονται ακριβότερα και αυτό δυσχεράνει τις εξαγωγές που τόσο επιτακτικά χρειάζονται για την οικονομική τους ανάκαμψη. Γι΄ αυτό το λόγο, όπως σημειώνει ο Μάρκο Βάγκνερ «εμείς πιστεύουμε ότι οι χώρες αυτές πρέπει οπωσδήποτε να προχωρήσουν σε εσωτερική υποτίμηση. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προχωρήσουν σε διαρθρωτικές αλλαγές».

Αυτό όμως που δεν απαντά ο Μάρκο Βάγκνερ αλλά και όλοι οι πολιτικοί της ΕΕ είναι τι παράγει και εξάγει η ΕΕ συνολικά και τι ο ευρωπαϊκός νότος. Επίσης πως πλήττονται οι ελληνικές εξαγωγές αλλά και γενικότερα οι εξαγωγές του ευρωπαϊκού νότου από τις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ για ελεύθερες και χωρίς δασμούς εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τρίτες χώρες.