18 Ιαν 2008

Τα ελαιόδεντρα θα ξαναγίνουν αρκεί οι αγρότες να μείνουν

«Εθνική ανάγκη», να μείνουν οι άνθρωποι της περιφέρειας στον τόπο τους, ώστε να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους, είπε πρόσφατα ο Πρωθυπουργός. Από την πλευρά του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, σημείωσε ότι 50 εκατ. ευρώ έχουν καταβληθεί στους πληγέντες αγρότες και κτηνοτρόφους, ενώ υποσχέθηκε ότι πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων, θα πάρουν αποζημίωση για την απώλεια εισοδήματος που υπέστησαν από τις πυρκαγιές. Από τα παραπάνω λόγια, φαίνεται ότι η πρώτη προτεραιότητα για την αναγέννηση του αγροτικού τομέα στις πυρόπληκτες περιοχές, είναι μια …. «να μείνουν οι αγρότες στα χωριά τους». Για να γίνει αυτό πρέπει να εξασφαλιστεί ένα ετήσιο επίδομα που θα αναπληρώνει το χαμένο εισόδημά τους. Αυτό ενδιαφέρει ιδιαίτερα τους ελαιοπαραγωγούς, των περιοχών που επλήγησαν από τις φωτιές, που θα πρέπει να περιμένουν από 6 μέχρι και 11 χρόνια, για να «δούνε» τα ελαιόδεντρα τους να βγάζουν παραγωγή. Η παραμονή των ελαιοπαραγωγών στην περιοχή, πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα της κυβέρνησης, αφού τα ελαιόδεντρα, που επλήγησαν από τις καταστροφικές φωτιές, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα ξαναγίνουν, έστω και αν χρειαστεί να περάσουν κάποια χρόνια για να ανακάμψει η ελαιοκαλλιέργεια. Αυτό «δείχνει» και η δημοσιοποίηση των προτάσεων της Ελαιουργικής, προς τους παραγωγούς του νομού Ηλείας, των οποίων τα ελαιόδεντρα επλήγησαν από τις καταστροφικές φωτιές. Επίσης οι κάτοικοι που θα μείνουν στα καμένα χωριά, πρέπει να προστατευτούν από τον κίνδυνο της διάβρωσης του εδάφους, κυρίως εξαιτίας της απώλειας οργανικής ουσίας και της γενικότερης αποδόμησης του καμένου εδάφους. Η φυτοκάλυψη, δηλαδή η συγκαλλιέργεια των καμένων ελαιώνων με χορτοδοτικά φυτά (ψυχανθή, κριθάρι κλπ), σύμφωνα με την Ελαιουργική προσφέρεται ως ο καλύτερος τρόπος, τόσο για την αποτελεσματική προστασία από τη διάβρωση (επιβεβλημένη σε ελαιώνες με κλίση), όσο και από το γεγονός ότι η παραγωγή χορτοδοτικών φυτών, αποτελεί ένα επιπλέον εισόδημα των ελαιοπαραγωγών, καλύπτοντας τις έντονες ανάγκες των κτηνοτροφικών μονάδων στις καμένες περιοχές. Προτάσεις της Ελαιουργικής για την ανάκαμψη της ελαιοκαλλιέργειας Η αυτοψία που πραγματοποιήθηκε από την ομάδα των συμβούλων της Ελαιουργικής, έδειξε ότι οι καμένοι ελαιώνες μπορεί να διαχωριστούν σε τρεις κατηγορίες: Ι) Ελαιόδεντρα με καθολικό κάψιμο της κόμης, κατηγορία που περιλαμβάνει το μεγαλύτερο ποσοστό των καμένων ελαιώνων. Τα δέντρα της κατηγορίας αυτής κάηκαν από φωτιά που φαίνεται να πέρασε βιαστικά από τους ελαιώνες και προκάλεσε καψάλισμα της κόμης. Προσεκτική όμως παρατήρηση με ενδοσκόπηση του φλοιού (φλοιοσκόπηση) έδειξε ότι η θερμοπληξία προκάλεσε σοβαρά εγκαύματα στο κάμβιο και στο ξύλο πάνω στον κορμό και τους βραχίονες και είναι αμφίβολο αν τα δέντρα αυτά μπορούν να αναβλαστήσουν. ΙΙ) Παλαιά ελαιόδεντρα με καθολικό κάψιμο του σκελετού και της κόμης, κατηγορία που περιλαμβάνει ένα σημαντικό ποσοστό ελαιώνων. Εδώ η φωτιά διήρκεσε μεγάλο χρονικό διάστημα. ʼρχισε να κατακαίει τον κορμό των δέντρων με παλαιό ξύλο, και μετά την αποτέφρωση του κορμού τα δέντρα κατέπεσαν στο έδαφος ή κατακάηκαν εξολοκλήρου και έγιναν στάχτη. Η φλοιοσκόπηση έδειξε ότι το επιφανειακό ριζικό σύστημα διατηρεί ακόμα ζωντανούς ιστούς και στα περισσότερα δέντρα της κατηγορίας αυτής μπορεί να αποτελέσει τη βάση για αναγέννηση του δέντρου. ΙΙΙ) Ελαιόδεντρα που παρουσιάζουν μερική καταστροφή - καψάλισμα της κόμης με εμφανή σημεία πράσινης κόμης. Τα δέντρα της κατηγορίας αυτής, που βρέθηκαν στα περιθώρια της φωτιάς, αποτελούν ένα μικρό ποσοστό και παρουσιάζουν μεγαλύτερες πιθανότητες για αναβλάστηση πάνω από το σημείο του λαιμού. Ανεξάρτητα από τη μέθοδο που θα ακολουθήσει τελικά ο παραγωγός (αναβλάστηση ή επαναφύτευση) δεν πρέπει να προβεί σε καμιά ενέργεια εάν προηγουμένως δεν έχει γίνει εκτίμηση από τους γεωπόνους του ΕΛΓΑ. Πριν πάρει την απόφασή του ο παραγωγός για τις ενέργειες που πρέπει να κάνει στον καμένο ελαιώνα, είναι ανάγκη να εκτιμήσει το μέγεθος της ζημιάς και να δράσει ανάλογα για να επαναφέρει όσο γίνεται πιο σύντομα τον ελαιώνα σε παραγωγή. Για να εκτιμήσει τη δυναμικότητα του δέντρου για αναβλάστηση μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα από τους δυο τρόπους: α) είτε περιμένοντας μέχρι την άνοιξη να διαπιστώσει το σημείο της έκπτυξης των λανθανόντων οφθαλμών, είτε αν βιάζεται β) να εκτιμήσει αμέσως με φλοιοσκόπηση το μέγεθος της θερμοπληξίας στα διάφορα σημεία του κορμού. Επειδή για τις πυρόπληκτες περιοχές του Νομού Ηλείας είναι απαραίτητο να ληφθούν άμεσα αποφάσεις για τυχόν αναδιάρθρωση της ελαιοκαλλιέργειας η μέθοδος της φλοιοσκόπησης προτείνεται να εφαρμοσθεί άμεσα για να βοηθηθεί ο παραγωγός να πάρει έγκαιρα τη σωστή απόφαση ώστε να προετοιμασθεί κατάλληλα να επαναφέρει τον ελαιώνα στην παραγωγή με αναβλάστηση ή με επαναφύτευση. Με βάση την οπτική παρατήρηση των καμένων ελαιοδέντρων και τη φλοιοσκόπηση που διενεργήθηκε στην περιοχή της Ζαχάρως, η Ελαιουργική θεωρεί ότι για τα περισσότερα δέντρα της κατηγορίας (Ι) θα πρέπει να εφαρμοσθεί καρατόμηση, η οποία θα επιτρέψει αναβλάστηση κάτω από το σημείο της τομής. Για τα δέντρα της κατηγορίας (ΙΙ) θα πρέπει να εξετασθεί αν προσφέρονται για αναβλάστηση ή για επαναφύτευση. Στην απόφαση του ο παραγωγός αν θα εφαρμόσει αναβλάστηση ή επαναφύτευση, πρέπει να λάβει υπόψη και το ιστορικό φύτευσης του ελαιώνα και κυρίως αν τα καμένα ελαιόδεντρα προέρχονται από εμβολιασμένα σπορόφυτα ή από μοσχεύματα. Είναι γνωστό ότι η αναβλάστηση από ριζικό σύστημα αγριελιάς δεν αποδίδει την ποικιλία και επομένως ο παραγωγός χρειάζεται επιπρόσθετα έξοδα και μεγαλύτερο χρόνο για τον εμβολιασμό και την απόκτηση δέντρων με την επιθυμητή ποικιλία. Ο παραγωγός στην απόφασή του να επιλέξει τη μέθοδο της αναβλάστησης ή της επαναφύτευσης πρέπει, όπου οι συνθήκες το επιτρέπουν, να προτιμήσει την πρώτη διότι ο αναγεννημένος ελαιώνας χρειάζεται λιγότερα χρόνια (6 - 7), ενώ ο ελαιώνας με επαναφύτευση χρειάζεται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (9 - 11 χρόνια) για να μπει σε πλήρη παραγωγή. Επιπλέον χρειάζεται μεγαλύτερο κεφάλαιο για την εγκατάσταση του νέου ελαιώνα. Αν τελικά επιλέξει τη μέθοδο της επαναφύτευσης πρέπει να σκεφθεί ότι είναι μια ευκαιρία να σχεδιάσει τον ελαιώνα με τις νέες αντιλήψεις της αειφορικής γεωργίας με τα νέα συστήματα (διάταξη και απόσταση των δέντρων, διαμόρφωση κόμης) που προσφέρονται για μηχανοκαλλιέργεια και πιστοποίηση, όπως της βιολογικής γεωργίας, ολοκληρωμένης διαχείρισης ή ονομασίας προέλευσης. Για να μη χαθεί η νέα καλλιεργητική περίοδος χρειάζεται αμέσως να προετοιμάσει κατάλληλα το έδαφος (π.χ. εκρίζωση καμένων δέντρων, προετοιμασία του εδάφους για φύτευση, εξασφάλιση δεντρυλλίων κ.λ.π.). Δεδομένου ότι η φύτευση πρέπει να γίνει το φθινόπωρο, για να μη χαθεί η νέα βλαστική περίοδος, όλες οι παραπάνω ενέργειες πρέπει να γίνουν αμέσως χωρίς καθυστέρηση.

Δεν υπάρχουν σχόλια: